Poka Yoke Nedir?
Hataların yalıtımı olarak Türkçe’ye çevirebileceğimiz Poka Yoke kelimeleri, işletmelerdeki proseslerden sorumlu operatörlerin işlerini yanlış yapmalarına engel olan sistemlere verilen addır. Poka Yoke’ler bir parçanın montajında; bir sürecin ilerleyişindeki insan faktörünün etkili olduğu hataları ortadan kaldıran araçlardır.
Poka Yoke; fiziksel olarak montajı önleyen bir araç – USB’lerin bilgisayarlara yanlış takılmasının imkansız olduğu gibi; ilgili iş tamamlanmadan bir sonraki istasyona geçişi önleyen fotoselli bir sistem -AVM’lerdeki otomatik kapılardan ve X-Ray’lerden geçmeden içeri giremediğiniz gibi; veya her iki sistemin entegre edilmiş hali şeklinde olabilir. Poka Yoke araçları sensör ve fotoselleri içinde bulunduran karmaşık sistemler olduğu gibi; oldukça basit mekanizmaları içeren Zihni Sinir tarzı projelerden de esinlenebilir. Jidoka ve/ya Andon sistemlerinden farklı bir yerde konumlanan Poka Yoke aslında sistemdeki 3M‘leri kaldırmaya yarayan bir hata önleme ve kalite aracıdır.
Günlük Hayatta Poka Yoke
Yukarida gordugunuz fotografi Halic’teki Sutluce koprusunun girisinde cektim. Tahmin ettiginiz uzere koprunun belirli bir tasima kapasitesi ve/ya bir yukseklik siniri oldugu icin kopruye veya kopruye giren araclara zarar verecek herhangi bir durumdan kacinmanin yolu belki farkinda bile olmadan Poka Yoke metodu ile saglanmis. Ters cevrilerek zincirle belirli bir yukseklige konumlandirilmis olan bubalar sayesinde kopruye giris yapmasi istenmeyen araclar otomatikman sistemden yalitilmis. “Aman da Poke Yoke araci bulmak cok zor”, “Vay efendim sensorler ve kontrol sistemleri kuracak imkanim yok!” diyenler icin en mutevazi ama bir o kadar da islevsel bir Poka Yoke örneği…
Onemli olan nasil ya da ne kadar kompleks oldugu degil, amaca hizmet edebilirligi… İster bir kopru ya da garaj girisinde isterseniz fabrikanin en kritik prosesinde… Siz hatalari yalitin yeter!
