Yalın Danışman blog sayfasını kurduğum günden bu yana iletişim bölümünden bana en çok sorulan soruların arasında “hangi kitapları okumalıyım?” ve “okumayı hangi sırayla yapmalıyım?” geliyor. Bugüne kadar gelen soruları hep özelden cevaplasam da artık bunun üzerine bir yazı yazmanın zorunluluk haline geldiğini düşünerek size aşağıdaki listeyi hazırladım. Burada yaptığım kategorizasyondaki tüm yayınlar sadece Türkçe kaynakları içeriyor. İlerleyen zamanlarda İngilizce yayın önerilerimin olduğu bir yazı daha kaleme alacağım.
Can Yükselen
Öncelikle Yalın Düşünce ile ilgili kitapları okuma deneyimlerim doğrultusunda 4’e ayırıyorum:
- Yalın’a Giriş ve Yardımcı Yayınlar
- Yalın Uygulama Kitapları
- Yalın’ın Felsefesi ve Yalın Liderlik
- Yalın’ın Tarihi ve Öncesi
1. Yalın’a Giriş ve Yardımcı Yayınlar:
Bu kategorideki kitaplar Yalın’a hem başlamadan önce hem de yolun çok başında olanlar için okunması gereken kitapları listeliyor. Yalın’ın detaylarına girmeden önce hem temelleri öğrenip hem de sıkılmadan okunabileceğini düşündüğüm 6 tane kitap mevcut.
Toyota Ruhu:
Giriş seviyesinde hemen önerilen ve ilk akla gelen kitap her ne kadar Yalın Düşünce olsa da ben listemin en başına başka bir kitap koyuyorum. Yalın’ın asıl uygulayıcısı olan Toyota’nın efsane baş mühendisi Taiichi Ohno’nun Toyota Ruhu kitabı benim için olabilecek en iyi başlangıç kitabı. “Toyota Production System” orijinal adından Türkçe’ye Toyota’nın Sabancı ortaklığı döneminde çevrilen kitap hem oldukça sade bir dille TPS’in (Toyota Üretim Sistemi) temellerini ele alıyor hem de Toyota kültürü tarihi ve pek tabii Japonya ile ilgili etkileyici bilgiler edinmenizi sağlıyor. Toyota Üretim Sistemi’nin temel ilkelerinin anlatıldığı kitapta israflar, JIT (Just In Time), Kanban, Jidoka (Otonomasyon), Kaizen (Sürekli Gelişim) gibi TPS Evi’nin temel taşlarını bulabilirsiniz.
Amaç:
Giriş seviyesinde okunabilecek bir diğer kitap Yalın’ı direkt ele almasa da yardımcı bir yayın olarak endüstri mühendisliği bakış açısını size kavratacak ve sistemik olarak düşünmenizi sağlatacak olan Amaç kitabı. Dünyanın en çok satan işletme romanlarından (dikkat ediniz roman!) biri olan bu kitap alanındaki ilk yönetsel roman olması sebebiyle efsane bir eser olma özelliğini taşıyor. TOC (Kısıtlar Teorisi) üzerinden bir fabrikada geçen olayların yanında baş kahramanımızın ailesi ve çocuğu ile yaşadığı zorlukları hikayesel bir dille ele alan bu kitap Yalın’a temel oluşturması ve sistemik bakış kazandırması açısından listemin ilk sıralarındaki yerini alıyor. Adı üzerinden roman olduğu için plajda, kafede istediğiniz her ortamda keyifle okuyacağınız bir kitap olacak.
Yalın Düşünce:
İlk 2 kitaptan sonra nihayet Yalın Düşünce kitabının biraz teknik biraz akademik diline artık hazır olduğumuzu söyleyebilirim. Daniel Jones ve James P. Womack tarafından Yalın Enstitü’ler kurulmadan önce Yalın’ın otomotiv sektörü dışında da uygulanabileceğinin ve çok da başarılı olabileceğinin güçlü bir ispatı olan bu kitap, Yalın’ın bugün neredeyse tüm uygulayıcıları tarafından ezbere bilinen 5 temel prensibini uygulama örnekleri ile ele alıyor. Yalın araçlara odaklanan TPS Evi’nden ziyade sektörden bağımsız ele alabileceğimiz 5 prensibe dayanan Yalın Düşünce kitabı farklı sektörlerden dünyanın dört bir yanındaki farklı üreticilerin Yalın Başarı hikayelerini ele alan önemli bir başucu kitabı. Ama dediğim gibi öncesinde biraz ısınmakta fayda var; zira direk olarak bu kitap ile başlarsanız canınız sıkılarak Yalın’a erken veda edebilirsiniz.
Yalın Çözümler:
Yalın Düşünce kitabı dünya çapında oldukça başarılı olunca Yalın’ın temel prensiplerinin üretim dışı sektörlerde uygulanıp uygulamayacağı sorusu ortaya çıktı. İşte bu sorunun cevabı Yalın Çözümler kitabında. Yine Yalın’ın temel prensiplerini ele alan bu kitap, bu sefer imalat yerine üretim öncesi ve sonrasındaki Yalın uygulamaları başarılı bir dille anlatıyor. Sadece üretim destek süreçleri değil; aynı zamanda hizmet, sağlık sektörü gibi uygulama önerileri ile üretim dışında Yalın Uygulamak için benzersiz bir kaynak. İmalat ile direkt temasta olmayıp günlük hayattan kesitler ile Yalın’ı biraz daha yakından tanımak istiyorsanız bu kitap sizin için belki Yalın Düşünce’den de önce okumanız gereken biçilmiş bir kaftan.
İmalatta Mükemmellik Yolu:
İmalat dışı Yalın Uygulamaları anlatan Yalın Çözümler’den sonra İmalata geri dönüp Yalın Teknikler ile tanışmanız için en anlaşılır ve en yerel kitaplardan birini önereceğim şimdi. İmalatta Mükemmellik yolu Kiyoshi Suzaki’nin Japon fabrikalarında başarı elde etmek için kullandığı TPS araçlarını birebir uygulama örnekleri ve detay fotoğraflar ile anlatıyor. Toyota Ruhu’nda Taiichi Ohno’nun temellerini attığı TPS araçlarını biraz daha yakından tanımak adına oldukça etkili bir yayın… Kitabın uygulama örnekleri ile desteklenmiş olması hayal gücünüzü biraz daha genişletip; Yalın Uygulama kitaplarını okumadan önce yapabilecekleriniz için sizi biraz daha cesaretlendirecek.
Hız:
Yukarıda listelenen 5 kitabı okuyup Yalın’a ve Yalın Uygulamalara biraz aşina olduktan sonra bu sefer kafa karıştırıcı bir diğer imalat romanı ile devam edebilirsiniz. Hız, Eliyahu Goldratt’ın Amaç kitabının tamamlayıcısı olduğu iddiasıyla piyasaya çıkmış bir diğer yönetim romanı. Ancak bu sefer sadece TOC (kısıtlar teorisi) değil 6 sigma ve Yalın’dan da bahseden bu kitap eğer Yalın ilkelere ve uygulamalara yeterince aşina değilseniz kafanızı karıştırabilecek bazı bölümler içeriyor. Ama kafa karşıklığı iyidir. Kitabı okuduktan sonra kafanızda oluşan soru işaretleri, bende olduğu gibi Yalın’a imanınız kuvvetli ise, her şeyi biraz daha derinlemesine sorgulama isteğinizi tetikleyebilir. İşte tam da bu yüzden giriş-düşünür seviyesinden orta-uygulayıcı seviyesine geçmek isteyenler için turnusol bir kitap.
KİTAP ÖNERİLERİ SERİSİ: