Yalın Düşünce 1996’da ortaya atılan 5 temel ilkesi ve 2007’de tanımlanan 3 temel değeri ile tam manasıyla tanımlanabilir. Yalın Düşünce, 5 temel ilkeye ek olarak 2007’de yine Womack ve Jones tarafından ortaya atılmış olan 3 temel değer ile günümüzdeki Yalın Düşünce’nin güncellenmiş temellerini oluşturmaktadır.
Bu üç temel değer ingilizce Purpose, People, Process kelimelerinin baş harflerinden oluşan 3P olarak adlandırılmaktadır.
1- Amaç (Purpose): Bir örgütün temel amacı kar elde etmek gibi gözükse de bunun sağlanmasının temel koşulu olan müşterinin problemlerini uygun maliyetlerle çözmek ve müşterinin tanımladığı değeri oluşturmak olmalıdır. Müşterinin olmadığı bir yapıda kar elde edilmesi düşünülemez. Yalın Düşünce Sistemi’nin beyni “Amaç”tır.
2- Proses (Process): Amaç belirlendikten sonra bu amaca erişmek için ürün ya da hizmet fikrinin oluştuğu andan müşterinin satın aldığı ve parasını ödediği ana kadar geçen sürecin (değer akışı) ürünün ve müşterinin gözetilerek yönetilmesi gerekmektedir. İdeal bir proses müşteri merkezli ve amaca uygun olmalıdır. Prosesin olmadığı bir yapıda amacın bir anlamı yoktur. Yalın Düşünce Sistemi’nin organları “Proses”lerdir.
3- İnsan (People): Amaç ve Proses bir sistemde olsa bile onu hayata geçirecek, yaşamını devam ettirecek, sürdürülebilirliğini sağlayacak ve elbette onu geliştirecek olan unsur İnsan’dır. İnsan odaklı bir mekanizme kurulmazsa amaç ve prosesler harika olsa da sistemin sağlıklı çalışması mümükün değildir. Burada İnsan kavramı altında hem çalışan hem de müşteriyi ele almak gereklidir. Fikir ve geliştirme önerileri bu iki kanattan gelecek ve uygulamaya konulacaktır. Yalın Düşünce sisteminin kalbi “İnsan”dır.
Nasıl bir insan beyni, kalbi ya da organlarından biri eksik olduğunda bir bütünü oluşturamıyor ve yaşamsal fonksiyonlarından geri kalıyorsa; Yalın Düşünce’de bu 3P olmadan sadece bir ütopya olarak kalır.
Yalın Düşünce, Lean Thinking (Yalın Düşünce) kitabında ortaya atılan 5 temel ilke ve 2007’de tanımlanan 3 temel değer ile bir bütündür. Bu 5 temel ilke üretim eksenli belirlenmiş gibi düşünülse de sistemin, prosesin olduğu her yere uyarlanabilir. Dolayısıyla 3P’deki her bir temel değer bu 5 temel ilkeye hizmet eder.
5 temel ilke 1996 yılında Yalın Düşünce kitabında Daniel Jones ve James Womack tarafından tanımlanmıştır.
1-Değer: Müşterinin parasını ödemeye hazır olduğu,ihtiyaçlarını belli bir zaman diliminde, belli bir fiyattan karşılayan ve belli özelliklere sahip belli bir ürün ve/veya hizmet olarak tanımlanabilir.(Bkz.Değer Kavramı üzerinden Kalite) Yalın Düşüncenin temelinde müşterinin isteklerini karşılamayan her ürün ve/veya hizmet bir israf (Muda) olarak tanımlanır. Fabrika veya organizasyonu bir sistem olarak tanımlarsak, sistemdeki tüm israflardan arınmayı hedef alan Yalın Düşünce için “Değer” sadece müşteri nezdinde belirlenir.
2-Değer Akışı: Sistem içindeki tüm faaliyetler Değer Yaratan, Değer Yaratmayan (Muda-İsraf) ve Zorunlu İsraf’lar olarak üçe ayrılır. Sistem içindeki tüm adımları analiz edip tanımladıktan sonra Değer Yaratmayan faaliyetleri yok etmek, Zorunlu israflardan da mümkün olduğunca arınmayı hedeflemek ve Değer yaratan faaliyetlerin sistem içindeki tüm faaliyetlere oranını artırmak Değer Akışını sağlamak için gereklidir. Bir ürün ve/veya hizmetin ortaya konma sürecinin bu kapsamlı analizi ve yeniden yorumlanması “değer akış”ını haritalamak (bkz.Değer Akış Haritalama-VSM) olarak tanımlanır.
3-Sürekli Akış: Sistem içinde Değer Yaratan faaliyetlerin oranı arttırıldıktan sonra değer yaratan bu adımların sistematik bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak, yukarıda tanımlanan değerin “akması” için gereklidir. Hammadde veya taslak halden ürün veya hizmete dönüşen süreç ne kadar hızlı gerçekleşirse o sistemin “akış” hızı o kadar yüksek demektir. Akışın sürekliliğini sağlamak değerin hızlı bir şekilde nakde dönmesini sağlar.
4-Çekme: Değerin akışını gerçekleştirmek için süreç hızını kontrol etmek önemlidir. Süreç hızının kontrolü ise sistemdeki tüm israflardan arınarak gerçekleşir. Amaç, müşterinin ihtiyaçlarını karşılayan ürünü üretmek olduğu Yalın Sistemde her proses bir önceki prosesin müşterisidir ve ondan ürün talep eder. Müşterisi ürün talep etmeden üretmeyen prosesler böylece birbirlerinden ürünü “çekerek” (bkz. Süpermarketlerde Çekme Sistemi) üretmiş olurlar.
5- Mükemmellik: Değer tanımlandıktan sonra bu değerin sürekli bir şekilde akışını gerçekleştirmek ve bunu müşterinin değeri çektiği ve isteklerinin tam anlamıyla karşılandığı sistem içinde sağlamak gerçek bir özveri ve ciddi bir analizi beraberinde getirir. Bu elbette bir anda gerçekleşecek kadar basit bir olgu değildir. Küçük mütevazi adımlarla mükemmellik resmine yaklaşmayı hedeflemek gereklidir. Çünkü daha iyisi her zaman vardır. (bkz. Kaizen)
Can Yukselen
